Co to są badania patentowe?

Poprzez badania patentowe należy rozumieć przede wszystkim zespół czynności, stanowiący jeden z najważniejszych etapów na drodze do uzyskania praw własności przemysłowej dla wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego oraz znaków towarowych. Dokonywane są one w określonym celu, jakim najczęściej jest poznanie możliwości i ewentualnego sposobu ochrony, którą może zostać objęte prezentowane przez nas rozwiązanie. Najogólniej mówiąc badania patentowe polegają więc na poszukiwaniu i analizie materiałów dostępnych w zróżnicowanych źródłach np. literaturze technicznej czy bazach patentowych. Działania te z kolei pozwalają na dokonanie określonych ocen i wydanie opinii. W przypadku wynalazku umożliwiają określenie stanu techniki (całokształtu udostępnionej do wiadomości powszechnej wiedzy dotyczącej danego rozwiązania) i stanu jego ochrony. Poznanie i opisanie tych dwóch obszarów tematycznych ma decydujący wpływ na przyszłe uzyskanie praw własności przemysłowej, jak też potwierdzenie możliwości wdrażania pomysłu bez ryzyka naruszeń praw przysługujących osobom trzecim.

Klasyfikacja badań patentowych

Ze względu na specyfikę przedmiotu badań patentowych istnieje możliwość tworzenia ich różnorodnych klasyfikacji. Dla przykładu za jedno z kryteriów wyróżniających może zostać uznany tzw. bezpośredni cel przeprowadzenia badania. Zgodnie z tym podziałem wyróżnia się badania: stanu techniki i jej kierunków rozwojowych, czystości patentowej i zakresu ochrony określonego rozwiązania lub wyrobu, zdolności patentowej, przydatności projektów wynalazczych, sytuacji firm konkurencyjnych oraz badania naruszeń własnych patentów. Więcej informacji na temat badań czystości patentowej, stanu techniki i zdolności patentowej uzyskasz w tym artykule.

Kto i kiedy może dokonywać badań patentowych?

Teoretycznie badań patentowych może dokonać sam autor pomysłu ze względu na istnienie licznych publicznych źródeł informacji, czy też ogólnodostępnych baz patentowych. Zwykle będą to badania tematycznie nakierowane na obszary związane z analizą rynku. W odniesieniu do badań związanych z określeniem stanu techniki, czystości patentowej, zdolności patentowej, z uwagi na potrzebę kompleksowej analizy wiedzy specjalistycznej i co do zasady globalny zasięg poszukiwań będzie przeprowadzał je rzecznik patentowy. Rodzaj i czas przeprowadzenia takiego badania zależy przede wszystkim od jego przedmiotu i poziomu zaawansowania rozwiązania według poziomów gotowości technologicznej zgodnie ze skalą TRL. Dla przykładu przeprowadzenie badań stanu techniki zaleca się na jak najwcześniejszym etapie, z uwagi chociażby na uniknięcie ponoszenia kosztów związanych z opracowywaniem rozwiązania, które nie będzie nowe, a tym samym nie uzyska ochrony patentowej. Wycenę przeprowadzenia wybranych badań patentowych możesz uzyskać pod wskazanym adresem, klikając tutaj: uzyskaj wycenę dla badań patentowych.

Badania patentowe przeprowadzają również eksperci Urzędu Patentowego. Wykonywane są one obowiązkowo po dokonaniu zgłoszenia o udzielenie prawa wyłącznego na dane rozwiązanie na etapie jego weryfikacji np. w przypadku wynalazku po jego formalnym zgłoszeniu do opatentowania.

Źródła informacji patentowej

Rzecznicy w swej pracy bazują na informacjach patentowych. Wskazuje się wiele źródeł, z których na potrzeby badań mogą one zostać pozyskane. W poniższym artykule, uwzględniając kryterium pochodzenia informacji, przedstawione zostaną przykładowe miejsca przeprowadzania badań patentowych. Wyróżniona została zatem kategoria dotycząca tzw. źródeł niepatentowych oraz badania z wykorzystaniem baz patentowych

Badania patentowe w oparciu o tzw. źródła niepatentowe

Targi, wystawy naukowe, czy konferencje są wydarzeniami, podczas których szerszej publiczności prezentowane są innowacyjne pomysły i inne nowatorskie rozwiązania techniczne. Tworzone w trakcie i po ich zakończeniu materiały promocyjne, relacje, czy katalogi są dodatkowym źródłem pozyskiwania informacji o nowych osiągnięciach w danej dziedzinie.

Przeprowadzane badania patentowe powinny uwzględniać prezentowane na nich treści przede wszystkim z dwóch powodów. Po pierwsze udostępnienie do powszechnej wiadomości, tak aby dane rozwiązanie stało się częścią stanu techniki może mieć formę wystawienia np. w trakcie trwania targów branżowych. Kolejnym powodem jest określenie tzw. daty pierwszeństwa np. w sytuacji wpłynięcia do Urzędu Patentowego dwóch zgłoszeń tych samych wynalazków pochodzących od różnych podmiotów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami rozwiązaniu zaprezentowanemu podczas oficjalnej wystawy międzynarodowej lub uznanej za taką (UWAGA: NIE DOTYCZY WIĘKSZOŚCI TARGÓW/WYSTAW) przysługuje tymczasowa ochrona w postaci przymiotu pierwszeństwa przez okres 6 miesięcy liczony od daty wystawienia. Przed zaprezentowaniem pomysłu na wystawie krajowej, do którego nie przysługuje nam jeszcze prawo ochronne albo prawo z rejestracji, należy sprawdzić czy korzysta ona z tego przywileju. Informacja ta, zwierająca wskazanie nazwy i daty wystawy publikowana jest w obwieszczeniu Prezesa Urzędu Patentowego w Dzienniku Urzędowym Monitor Polski.

UWAGA: w praktyce całkowicie odradzamy niepatentowania rozwiązania przed ich publikacjami na targach, nawet jeśli teoretycznie można skorzystać z pierwszeństwa. Istnieje bowiem wiele praktycznych zagrożeń z tym związanych.

Strony branżowe i media społecznościowe

W obecnych czasach prawie dla każdej dziedziny aktywności człowieka możemy znaleźć dedykowane jej media. Informacje poszukiwane w trakcie badań patentowych pozwalające chociażby na określenie stanu techniki, poziomu innowacyjności danego rozwiązania mogą być zawarte na stronach branżowych, które prowadzone są przez przedsiębiorców czy ekspertów z danej dziedziny. Zamieszczone tam artykuły zawierają zwykle aktualności najważniejszych dla branży wydarzeń, nowinki techniczne czy opisy nowatorskich rozwiązań stosowanych w innych krajach, co bywa istotne szczególnie przy określaniu tzw. czystości patentowej na terytorium szerszym niż jedno państwo.

Podobną rolę spełniać mogą liczne media społecznościowe, w których tworzone są grupy branżowe np. na Facebooku oraz inne fora internetowe, będące platformami do wymiany pomysłów i informacji. Niekiedy publikowanie opisów wynalazków w takich miejscach może doprowadzić do utraty zdolności patentowej. Zgodnie z orzecznictwem do ujawnienia wynalazku dochodzi bowiem w chwili, gdy mógł się z nim zapoznać z góry nieograniczony krąg osób, a warunek ten będzie spełniać publiczna strona czy otwarte forum internetowe.

Sklepy internetowe i inne elektroniczne platformy sprzedażowe

Informacje dotyczące produktów pozyskiwane są także z różnego rodzaju witryn internetowych. Zaliczyć należy do nich przede wszystkim sklepy internetowe, posiadające szeroki asortyment towarów. Coraz większe znaczenie zyskują także elektroniczne platformy sprzedażowe tzw. marketplace’y, oferujące swym klientom możliwość zakupu usług i towarów, pochodzących od wielu sprzedawców. Niektóre z takich platform np. Allegro czy Amazon posiadają w ofercie także własne produkty. Skala korzystania z tych form dokonywania zakupów w Polsce i za granicą jest ogromna. Marketplace’y takie jak Etsy, Amazon, AliExpress, czy eBay mają zasięg międzynarodowy i docierają do coraz większej liczny klientów. Tylko w 2018 r. globalna wartość sprzedaży detalicznej za pomocą Internetu wygenerowała zysk ponad 2,84 biliona USD.

Jak sklepy internetowe i marketplace’y wykorzystywane są do badań patentowych? Zapewniają one doskonały przekrój produktów oferowanych zarówno przez średnich, jak i wielkich przedsiębiorców. Wiedza jakie i jak skonstruowane towary oferowane są obecnie do sprzedaży jest pomocna przy określaniu m. in. stanu techniki, czy też czystości patentowej. Platformy te umożliwiają też wykonywanie badań rynkowych, pozwalające na ocenę tzw. potrzeb rynkowych, które zwykle dokonywane są przez samych twórców innowacyjnych rozwiązań.

Jak sklepy internetowe i marketplace’y wykorzystywane są do badań patentowych? Zapewniają one doskonały przekrój produktów oferowanych zarówno przez średnich, jak i wielkich przedsiębiorców. Wiedza jakie i jak skonstruowane towary oferowane są obecnie do sprzedaży jest pomocna przy określaniu m. in. stanu techniki, czy też czystości patentowej. Platformy te umożliwiają też wykonywanie badań rynkowych, pozwalające na ocenę tzw. potrzeb rynkowych, które zwykle dokonywane są przez samych twórców innowacyjnych rozwiązań.

Publikacje naukowe

Przeprowadzenie badań patentowych niejednokrotnie wiąże się z pozyskiwaniem wiedzy specjalistycznej na temat wynalazku, procesu lub dziedziny, w której ma on zostać zastosowany. Opracowania naukowe, artykuły, abstrakty i inne prace badawcze w łatwy i szybki sposób pozyskiwane mogą być z polskich i zagranicznych bibliotek cyfrowych i baz danych,  gromadzących publikacje naukowe z różnych obszarów nauki. Dzielą się one na te, do których dostęp uzyskać można poprzez instytucje np. biblioteka cyfrowa Journal Storage (JSTOR) zawierająca treści ok. 2000 czasopism naukowych i innych materiałów źródłowych oraz te działające w strefie tzw. wolnego dostępu np. baza danych Directory of Open Access Journlas (DOAJ).

W Polsce bibliograficzno-abstraktową bazą danych zawierającą publikacje naukowe z zakresu nauk technicznych, ścisłych i ochrony środowiska jest BazTech. Informacje dotyczące działalności polskich naukowców udostępnia także serwis Federacja Bibliotek Cyfrowych. Dostęp do podobnych informacji gwarantują również inne witryny internetowe takie jak ScienceDirect, posiadającą bazę recenzowanej literatury naukowej.

Pozyskanie wiedzy specjalistycznej z Internetu ułatwiają także specjalne wyszukiwarki naukowe, wśród nich jedne z najpopularniejszych Google Scholar, Microsoft Academic Search, czy Bielefeld Academic Search Engine (BASE). Pozycjonują one literaturę naukową wokół wybranych przez nas fraz, a obszary tematyczne poszukiwań mogą być zawężone przez skonfigurowanie ustawień zaawansowanych. Istnieją także wielodyscyplinarne serwisy społecznościowe służące do udostępniania wyników badań, czy prac naukowych np. amerykański serwis Academia.edu.

Raporty

Źródłem informacji na temat kierunków rozwoju, innowacjach w danym sektorze gospodarki mogą być także raporty publikowane przez instytucje związane z daną dziedziną tematyczną. W przypadku patentów wiedzę w tym obszarze możemy czerpać między innymi z badań i raportów publikowanych przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO). Instytucja ta bowiem, co dwa lata publikuje raport na temat innowacyjnych rozwiązań i stanu rozwoju dziedziny, jaką jest własność intelektualna.

Badania patentowe w oparciu o bazy patentowe

Siły powietrzne Stanów Zjednoczonych oficjalnie przyjęły wykorzystanie poziomów gotowości w latach 90. XX wieku. W 1995 r. John Mankins (również z NASA) napisał artykuł, w którym omówił zastosowanie TRL przez NASA i sam rozszerzył pierwotną skalę TRL.

W 1999 r. GAO (Główny Urząd Księgowy Stanów Zjednoczonych) opracował ważne sprawozdanie, w którym zbadano różnice w transferze technologii pomiędzy DOD (Departament Obrony Stanów Zjednoczonych) i przemyśle prywatnym.[

Co to są bazy patentowe?

Gromadzenie literatury patentowej odbywa się w formie relacyjnych baz danych, tworzonych głównie przez instytucje zajmujące się sprawami praw własności intelektualnej. Istnieje wiele baz patentowych, niejednokrotnie powielających przechowywane publikacje. Różnica zazwyczaj leży bowiem w sposobie grupowania danych, co przekłada się na inny sposób wyszukiwania informacji patentowych. Bazy patentowe grupują je bowiem według określonych klasyfikacji. Pozwala to na wieloetapowe poszukiwanie dokumentów, a także znacznie przyśpiesza ten proces. Znalezione informacje patentowe pozwalają nam na uzyskanie zarówno wiedzy technicznej (ujawniona istota wynalazku), prawnej związanej z zakresem ochrony patentowej dla danego rozwiązania, jak również informacji dotyczącej prowadzenia biznesu (np. bezpośredni konkurenci, oferowane produkty).

Przykłady podstawowych baz patentowych

Gromadzenie literatury patentowej odbywa się w formie relacyjnych baz danych, tworzonych głównie przez instytucje zajmujące się sprawami praw własności intelektualnej. Istnieje wiele baz patentowych, niejednokrotnie powielających przechowywane publikacje. Różnica zazwyczaj leży bowiem w sposobie grupowania danych, co przekłada się na inny sposób wyszukiwania informacji patentowych. Bazy patentowe grupują je bowiem według określonych klasyfikacji. Pozwala to na wieloetapowe poszukiwanie dokumentów, a także znacznie przyśpiesza ten proces. Znalezione informacje patentowe pozwalają nam na uzyskanie zarówno wiedzy technicznej (ujawniona istota wynalazku), prawnej związanej z zakresem ochrony patentowej dla danego rozwiązania, jak również informacji dotyczącej prowadzenia biznesu (np. bezpośredni konkurenci, oferowane produkty).

Google patents

Google patents to międzynarodowa baza dokumentów patentowych prowadzona przez spółkę Google. Obejmuje ona zbiór przyznanych patentów i opublikowanych zgłoszeń patentowych m. in. z Urzędu Patentów i Znaków Towarowych Stanów Zjednoczonych, Europejskiego Urzędu Patentowego, a także Światowej Organizacji Własności Intelektualnej. Zostało w niej umieszczonych i indeksowanych 120 milionów publikacji z ponad 100 urzędów patentowych na świecie.

Poszukiwanie odbywa się poprzez wyszukiwarkę podstawową i może być dokonane przez wprowadzenie numeru publikacji lub zgłoszenia patentowego albo fragmentu tekstu. Google patents identyfikuje kluczowe frazy tekstu patentów, formułuje zapytanie, a następnie wyświetla wyniki zgormadzone w bazie. Zawierają one pełny tekst patentu, ryciny, jego oryginalną wersję, cytaty i metadane. Wyszukiwanie może być rozszerzone także o literaturę niepatentową w Google Scholar, książki Google czy dokumenty z archiwum Prior Art Archive, obejmującego m.in. stare instrukcje obsługi produktów.

Istnieje również możliwość zawężenia spectrum przeglądanych dokumentów poprzez wprowadzenie ustawień zaawansowanych. Dzięki nim można m. in. sprecyzować konkretny urząd patentowy, datę, słowa kluczowe, wynalazcę, język, czy dokonać wyboru między patentem lub wzorem przemysłowym, patentem przyznanym lub zgłoszeniem.

Baza urzędu UPRP

Baza patentowa prowadzona przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej udostępnia zgłoszenia wynalazków, Patenty Europejskie udzielone z wyznaczeniem Polski oraz zgłoszenia wzorów użytkowych wraz z opisami zgłoszeniowymi, sprawozdaniami o stanie techniki, opisami patentowymi, ochronnymi i tłumaczeniami patentów europejskich oraz inne właściwe im dane.

Przeszukiwanie bazy danych Urzędu Patentowego możliwe jest przy wykorzystaniu systemów klasyfikacji stworzonych do grupowania danych według określonych dziedzin. Należą do nich Międzynarodowa Klasyfikacja Patentowa (Klasyfikacja MKP), Międzynarodowa Klasyfikacja Towarów i Usług (Klasyfikacja nicejska), Międzynarodowa Klasyfikacja Elementów Obrazowych, Znaków Towarowych (Klasyfikacja wiedeńska) oraz Międzynarodowa Klasyfikacja Wzorów Przemysłowych (Klasyfikacja lokarneńska). Systemy klasyfikacji podzielone są na określone działy, w których z kolei wyodrębnia się poszczególne klasy, oznaczone za pomocą ciągu znaków.

Dla przykładu zgodnie z Klasyfikacją MKP podkładka pod mysz komputerową zakwalifikowana zostanie do Działu G: Fizyka, a jej pełne oznaczenie wraz z klasami będzie wyglądać w następujący sposób: G06F3/039. Możesz to zobaczyć np. dla poniższych rozwiązań:

Zestaw elementów do samodzielnego wykonania podkładki, zwłaszcza podkładki pod mysz komputerową  Klasyfikacja MKP: G06F 3/039  Numer zgłoszenia: P.378585.

Zwróć jednak uwagę, że jedno rozwiązanie może być zakwalifikowane do kilku klas na raz. W praktyce realizując badania patentowe co do zasady nie powinno się ograniczać do jednej bazy. Tak szczegółowe przyporządkowania umożliwiają zawężenie zakresu poszukiwań. Czasem zdarza się, że konkretne rozwiązanie będzie mogło zostać przydzielone do kilku klas, wtedy zakres wyszukiwania będzie musiał objąć je wszystkie.

Baza Urzędu Patentowego zawiera wyszukiwarkę prostą i zaawansowaną oraz wyszukiwarkę rejestrów.

Pierwsza z nich ogranicza się do wyboru jednego lub kilku spośród kilku rodzajów praw własności przemysłowej np. znaki towarowe, Patenty Europejskie, dodatkowe prawa ochronne oraz 8 kolekcji.

W ich skład wchodzą m. in.: Biuletyn Urzędu Patentowego (BUP), gdzie ogłasza się o zgłoszeniach: wynalazków, wzorów użytkowych oraz znaków towarowych oraz Wiadomości Urzędu Patentowego (WUP), w których publikowane są ogłoszenia m.in.: o udzielonych patentach, dodatkowych prawach ochronnych, prawach ochronnych, prawach z rejestracji, ochronie międzynarodowych znaków towarowych i wzorów przemysłowych, a także złożonych tłumaczeniach patentów europejskich, dokonywane są w nich także wpisy i zmiany w rejestrach dotyczące udzielonych praw. Wpisana fraza musi składać się minimalnie z 3 znaków. Dostępna jest również opcja uwzględniająca znaki polskie.

Wyszukiwarka zaawansowana dodatkowo zawiera wiele bardziej rozbudowanych kryteriów wyszukiwania np. reprezentację, skrót opisu, osoby w sprawie, pierwszeństwo, zastrzeżenia, sprzeciwy oraz sprecyzowane atrybuty takie jak numer i datę zgłoszenia, jego nazwę i tytuł.

Bazy patentowe w pracy rzecznika patentowego

Zakres poszukiwań w dokumentach patentowych powinien być określony w taki sposób, aby odnaleźć spośród nich te, które przez swoją postać wydają się najbardziej zbliżone do zgłoszonego rozwiązania. Z drugiej jednak strony nie należy przedłużać przeprowadzanych badań, gdyż muszą zakończyć się one w rozsądnym okresie.

Bazy patentowe są podstawowym źródłem czerpania informacji patentowej. Gromadzą one miliony dokumentów zawierających m. in. zgłoszenia, opisy patentowe. Dlatego tak ważne jest wykorzystywanie poszukiwań zgodnie z klasyfikacjami i zaawansowanymi opcjami wyszukiwarek oferowanych przez bazy. W praktyce niemożliwym jest jednak odnalezienie i przeanalizowanie wszystkich dokumentów patentowych związanych z danym rozwiązaniem.

Baza Espacenet

Espacenet to międzynarodowa baza dokumentów patentowych prowadzona przez Europejski Urząd Patentowy (EPO). Zapewnia ona dostęp do ponad 130 milionów dokumentów patentowych. Podobnie jak poprzednie bazy zawiera wyszukiwarkę podstawową i możliwość wprowadzenia ustawień zaawansowanych. Podstawowa klasyfikacja skłąda się z 9 działów oznaczonych literami od A do G oraz Y, podzielonych na klasy. Baza Espacenet zawiera także interfejsy krajowe, w tym także w języku polskim. Umożliwia on wyszukanie danych bibliograficznych, opisów wynalazków i wzorów użytkowych oraz przetłumaczonych patentów europejskich ważnych na terytorium RP.

Espacenet zapewnia również dostęp do Global Dossier, publicznej usługi uruchomionej przez 5 urzędów patentowych na świecie – Europejski Urząd Patentowy oraz urzędy z Japonii, Chin, Korei i Stanów Zjednoczonych tzw. „I5”. Usługa pozwala na dostęp do „opakowań plików” patentowych (file wrappers) tych urzędów wraz z ich maszynowym tłumaczeniem. Opakowania te zawierają m. in. informacje dot. całej dokumentacji patentu, stanu techniki, poprawek naniesionych przez wnioskodawcę, korespondencje i stanowią rzeczywiste odzwierciedlenie procesu przyznania patentu bądź jego odmowy.

Podsumowanie

Badania patentowe to zbiorczy termin określający czynności związane z poszukiwaniem informacji patentowych dotyczących danego rozwiązania. Badania dotyczące rynku, konkurencji, ewentualnego przyszłego popytu na produkt lub dane rozwiązanie najczęściej dokonywane są przez samego klienta. W badaniach patentowych takich jak analiza zdolności patentowej, stanu techniki czy określanie tzw. czystości patentowej specjalizują się rzecznicy oraz kancelarie patentowe. Istnieje wiele źródeł pozyskiwania informacji pozwalających na ocenę powyższych kryteriów.

Najprostszym podziałem będzie wskazanie tzw. źródeł niepatentowych, do których zaliczyć można np. targi naukowe, marketplace’y , strony naukowe i inne publikacje oraz wyspecjalizowane bazy danych. Utworzone w nich narzędzia pozwalają na jak najbardziej precyzyjne odszukanie dokumentów patentowych podobnych do rozwiązania stanowiącego przedmiot naszych badań. Milionowa ilość dokumentów powoduje  jednak ograniczenia w uzyskaniu kompleksowej oceny rozwiązania zestawionego na tle światowego stanu techniki. W praktyce, więc badania prowadzone są z wyznaczeniem zakresu terytorialnego np. na obszarze jednego, kilku państw lub kontynentu.[

• O mnie
• Ostatnie posty

Wynalazca TV

Wynalazca TV to marka, która wspiera wynalazców, przedsiębiorców i startupy w ochronie ich pomysłów oraz wprowadzaniu ich na rynek. Łączymy prawo własności przemysłowej z praktyczną wiedzą biznesową, aby przeprowadzać naszych klientów przez każdy etap – od idei, przez prototyp, aż po wdrożenie gotowego produktu.

Naszym celem jest ułatwienie procesu komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań, dlatego oferujemy kompleksowe wsparcie, w tym konsultacje, badania patentowe, tworzenie prototypów oraz pomoc w ochronie wzorów przemysłowych i patentów.

Dzielimy się wiedzą poprzez wykłady, prelekcje, ebooki, kursy online i treści w social media. W przystępny sposób edukujemy o ochronie własności intelektualnej i pokazujemy, jak skutecznie realizować innowacyjne projekty. Wynalazca TV to miejsce, gdzie innowacja spotyka się z wiedzą i wsparciem na każdym kroku.

Ostatnie posty Wynalazca TV (wszystkie)

• Poradnik dla wynalazców: Jak sprawdzić swój pomysł na produkt – analiza prawna - 8 października 2024
• Jak sprawdzić swój pomysł na produkt? – analiza finansowa – Poradnik dla wynalazców - 10 września 2024
• Nowe procesory w 2023 roku – czym zaskoczy nas AMD i Intel? - 19 marca 2023